توقف شیوع مالاریا با ویرایش یک ژن در پشه‌ها

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : شنبه, ۰۴ مرداد ۱۴۰۴ ۱۳:۰۲

به گزارش ایسنا به نقل از نیچر، درمان ویرایش ژن کریسپر(CRISPR) پتانسیل زیادی برای مقابله و حتی درمان بیماری‌ها نشان داده است، اما دانشمندان اکنون در حال کشف چگونگی استفاده از آن برای پیشگیری از آنها نیز هستند.

گروهی از محققان راهی برای ویرایش یک ژن واحد در پشه پیدا کرده‌اند که مانع از انتقال مالاریا توسط آن می‌شود. این پشه‌های اصلاح‌شده ژنتیکی در نهایت می‌توانند در طبیعت رها شوند و به جلوگیری از برخی از ۶۰۰ هزار مرگ ناشی از بیماری مالاریا که هر ساله رخ می‌دهد، کمک کنند.

پشه‌ها سالانه تا ۲۶۳ میلیون نفر را به مالاریا آلوده می‌کنند و تلاش‌ها برای کاهش جمعیت آنها تاکنون ناکام بوده است. دلیل این امر مقاومت پشه‌ها و انگل‌های آنها که مالاریا را گسترش می‌دهند در برابر حشره‌کش‌ها و سایر داروهاست.

اکنون زیست‌شناسان دانشگاه‌های کالیفرنیا سن‌دیگو، جانز هاپکینز و کالیفرنیا برکلی، راهی برای جلوگیری از انتقال مالاریا با تغییر یک اسید آمینه واحد در پشه‌ها یافته‌اند. پشه‌های تغییر یافته هنوز می‌توانند افراد مبتلا به مالاریا را نیش بزنند و انگل‌ها را از خون آنها بگیرند، اما دیگر نمی‌توانند آن را به دیگران منتقل کنند.

این سیستم از قیچی‌های کریسپر-کس9(CRISPR-Cas9) برای برش یک اسید آمینه ناخواسته(آلل) که مالاریا را منتقل می‌کند و جایگزینی آن با یک نسخه خوش‌خیم استفاده می‌کند. آلل نامطلوب به نام L224 به انگل‌ها کمک می‌کند تا به غدد بزاقی پشه شنا کنند و سپس می‌توانند فرد را آلوده کنند.

به گفته محققان، این اسید آمینه جدید موسوم به Q224 مانع از رسیدن دو انگل جداگانه به غدد بزاقی می‌شود و از عفونت در افراد یا حیوانات جلوگیری می‌کند.

جورج دیموپولوس(George Dimopoulos) از دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید: ما با یک تغییر دقیق و واحد، یک جزء از ژن پشه را به یک سپر قدرتمند تبدیل کرده‌ایم که گونه‌های متعدد انگل مالاریا و احتمالاً در بین گونه‌ها و جمعیت‌های مختلف پشه را مسدود می‌کند و راه را برای استراتژی‌های سازگار و واقعی برای کنترل این بیماری هموار می‌کند.

تغییر این ژن کلیدی برخلاف روش‌های قبلی کنترل مالاریا، بر سلامت یا توانایی تولید مثل پشه‌ها تأثیری ندارد، بلکه به محققان اجازه می‌دهد تا تکنیکی را ایجاد کنند که در آن فرزندان پشه‌ها آلل Q224 را به ارث ببرند و آن را در جمعیت خود پخش کنند تا انتقال انگل مالاریا را در مسیرهای خود متوقف کنند.

دیموپولوس می‌گوید: ما ابزارهای ژنتیکی خود طبیعت را مهار کرده‌ایم تا پشه‌ها را به متحدانی علیه مالاریا تبدیل کنیم.