به گزارش وبدا، دکتر محمدحسین جوادی با بیان این مطلب، اظهار داشت: در حال حاضر ۶ دانشگاه علوم پزشکی وظیفه تربیت مددکاران اجتماعی در حوزه سلامت را برعهده دارند و تا مقطع دکتری دانشجو تربیت می‌شود. البته در وزارت علوم نیز سابقه طولانی در این رشته وجود دارد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۱۲۰۰ مددکار اجتماعی در مراکز درمانی فعالیت می‌کنند که نزدیک به هزار نفر از آنان خانم هستند. بیشترین حضور مددکاران اجتماعی در بیمارستانهای جنرال، روانپزشکی و مراکز کودکان است.
رئیس اداره مددکاری معاونت درمان وزارت بهداشت با اشاره به گروه‌های هدف مددکاری اجتماعی اظهار داشت: مددکاران اجتماعی، به حدود صد گروه آسیب‌پذیر در بیمارستان‌ها خدمات ارائه می دهند. ۱۸ گروه از آنان کودکان هستند. همچنین زنان، سالمندان، افراد دارای معلولیت و کسانی که در شرایط بحرانی همچون خشونت خانگی، حوادث طبیعی یا انسان‌ساز قرار دارند از خدمات مددکاران اجتماعی بهره‌مند می‌شوند.
فعالیت 150 مددکار اجتماعی در بیمارستان های روانپزشکی کشور
وی ادامه داد: خدمات مددکاری اجتماعی به گروه‌هایی که با مشکلات اجتماعی مواجه هستند نیز ارائه می‌شود؛ از جمله بیماران مبتلا به اعتیاد، بی‌خانمان‌ها، متکدیان و افراد دارای اختلالات روانشناختی. در حال حاضر نزدیک به ۱۵۰ مددکار اجتماعی در بیمارستانهای روانپزشکی کشور مشغول به کار هستند.
دکتر جوادی با اشاره به وجود دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های متعدد در این حوزه گفت: دستورالعملهای جامعی در زمینه‌هایی همچون خدمات مددکاری اجتماعی، کودک‌آزاری، روانپزشکی، سرطان، حوادث و بلایا، توانبخشی اجتماعی، خودکشی و حمایت‌های اقتصادی تدوین و ابلاغ شده است. برای شرایط خاص از جمله در دوران همه‌گیری کرونا و جنگ نیز دستورالعملهای اختصاصی تهیه و اجرا شد.
وی افزود: علاوه بر این موارد پروتکل‌هایی در حوزه سالمندی و همچنین پیوند و اهدای عضو تدوین شده است، اما هنوز مسیر اجرایی برای ابلاغ آنها فراهم نشده است.
تحقق بُعد اجتماعی سلامت با تلاش مددکاران اجتماعی
رئیس اداره مددکاری معاونت درمان وزارت بهداشت در ادامه با تاکید بر اهمیت نقش مددکاری اجتماعی در نظام سلامت اظهار کرد: مددکاری اجتماعی بعد اجتماعی سلامت را محقق می‌کند. مداخلات مددکاران اجتماعی براساس پژوهش‌های متعدد جهانی، منجر به افزایش آرامش بیماران و خانواده‌ها، پیشگیری از بستری مجدد، ارتقای رضایتمندی خدمت‌گیرندگان و کاهش هزینه‌های تحمیلی به نظام سلامت می‌شود.
وی ادامه داد: آنها با برقراری ارتباط همدلانه با بیماران و خانواده‌های آنان، ارزیابی روانی ـ اجتماعی و بررسی وضعیت فرهنگی و اقتصادی، شرایط لازم برای ترخیص ایمن بیماران را فراهم نموده و خدمات لازم را ارئه می دهند.
نتایج یک پژوهش ملی
دکتر جوادی همچنین به نتایج یک پژوهش ملی اشاره کرد و گفت: پژوهشی که با مشارکت یونیسف و توسط دکتر سبزی و همکاران در ۱۲ بیمارستان کشور انجام شد، نشان داد مداخلات مددکاری اجتماعی در بیمارستانهای روانپزشکی کودکان تأثیر چشمگیری بر کیفیت زندگی، ترخیص ایمن و ادغام اجتماعی آنان دارد.
رئیس اداره مددکاری معاونت درمان وزارت بهداشت با اشاره به آمار شهدا و آسیب‌دیدگان در جنگ تحمیلی 12 روزه گفت: قریب به هزار و صد نفر در این وقایع جان خود را از دست دادند که کوچک‌ترین آنها کودک دوماهه و مسن‌ترین شهید فرد سالمند ۸۴ ساله بود. همچنین یک خانواده ۱۲ عضو خود را از دست داد.
شهادت 38 کودک در جنگ 12 روزه توسط رژیم صهیونیستی
وی افزود: از میان ۱۱۰۰شهید، ۳۸ نفر کودک بودند که هیچ نقشی در جنگ نداشتند. همچنین ۳۰ شهید دانش‌آموز، ۱۰شهید از کادر درمان، پنج شهید از امدادگران جمعیت هلال احمر و ۸۰ شهید از پرسنل زندان که در حال خدمت بودند، جان باختند. در این میان ۱۰۲ شهید زن بودند که یکی از آنان باردار بود.
دکتر جوادی با ابراز تأثر از شهادت مددکاران اجتماعی در این حوادث گفت: پنج نفر از همکاران مددکار اجتماعی ما حین خدمت‌رسانی شهید شدند. یکی از این عزیزان سال‌ها در آرزوی فرزند بود و در روز شهادتش، فرزند خردسال در کنار او شهید شد.
تدوین پروتکل مداخلات اجتماعی در حوادث و بلایا
رئیس اداره مددکاری معاونت درمان با اشاره به اقدامات تخصصی این حوزه اظهار داشت: یکی از پروتکل‌های تدوین‌شده، «پروتکل مداخلات اجتماعی در حوادث و بلایا» است. مددکاران اجتماعی در دوران جنگ نیز بر اساس همین پروتکل‌ها وارد عمل شدند
وی درباره فعالیت‌های انجام‌شده پس از حادثه توضیح داد: در همان روزهای ابتدایی، گروهی از مددکاران اجتماعی با استفاده از ظرفیت مدرسین آموزش دیدند و پس از ابلاغ بخشنامه از سوی معاونت درمان، هشت فایل بازآموزی در اختیار آنان قرار گرفت. همکاران ما به طور مستمر از مراکز درمانی بازدید می‌کردند و ارتباط نزدیکی با سازمانهای حمایتی همچون شهرداری و بهزیستی برقرار شد.
آماری از خدمات مددکاران اجتماعی در دفاع ملی 12 روزه
او ادامه داد: مددکاران اجتماعی در ۱۸ دانشگاه و ۸۶ بیمارستان مداخله مستقیم داشتند. در مجموع ۹۳۹ مرد و ۱۶۱ زن از خدمات مددکاری اجتماعی در زمان جنگ بهره‌مند شدند.
رئیس اداره مددکاری معاونت درمان افزود: در میان گروه‌های مختلف هدف، ۳۳۹ نفر از بازماندگان، داغ‌دیدگان یا افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) خدمات مددکاری دریافت نمودند. همچنین ۴۱ نفر از افراد فاقد سرپناه، ۳۸ بیمار خاص و صعب‌العلاج، ۲۸ کودک، ۶۴ سالمند، 7 فرد مجهول‌الهویه و یک مادر باردار پرخطر نیز در مراکز درمانی خدمات مددکاری اجتماعی دریافت کردند.
وی بیان کرد: در مجموع قریب به هفت هزار نفر به بیمارستان‌ها مراجعه داشتند، اما خدمات مددکاری اجتماعی به طور خاص برای بیماران بستری ارائه شد. گستره خدمات شامل مشاوره فردی، حمایت‌یابی روانی و اجتماعی، ترخیص ایمن و پیگیری پس از ترخیص بوده است.
او با اشاره به اهمیت ظرفیت‌سازی در این حوزه گفت: تجربه پاندمی کرونا، پروتکل‌های ابلاغی، فایل‌های آموزشی و بازدیدهای مستمر در این شرایط بسیار کمک کننده بوده اند.
وی با اشاره به انتظاراتی که از دانشگاه ها وجود دارد، افزود: انتظار می رود کارگاه آموزشی برای مددکاری اجتماعی مراکز درمانی برگزار شود. همچنین برنامه ربزی برای اجرای پروژه سوپروایزری حمایت های روانی اجتماعی نیز با حمایت یونیسف در حال برنامه ریزی است از این رو افراد توانمند باید شناسایی شوند. انجام بازدیدهای منظم از بیمارستان‌ها همواره مورد تاکید است.
زمینه مشارکت بیشتر مددکاران فراهم شود
رئیس اداره مددکاری معاونت درمان وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: لازم است ظرفیت‌سازی برای حضور کارشناسان مددکاری اجتماعی در کمیته های مختلف بیمارستان ها همچون کمیته بحران بیمارستان‌ها و کمیته EOC در سطح دانشگاه هاحضور داشته باشند.
دکتر جوادی افزود: دستورالعملی از سوی معاونت درمان در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ مبنی بر تشکیل کارگروه حمایت از کودک ذیل کمیته اخلاق بالینی با دبیری مددکار اجتماعی بیمارستان و حضور مسئولان ذیربط به بیمارستانهای آموزشی سراسر کشور ابلاغ شده است و لزوم فعال سازی این کارگرو در تمام مراکز درمانی مورد تاکید است.
وی افزود: پروژه «نماد»مراقب های اجتماعی دانش آموزان نیز از طرف شورای اجتماعی کشور و وزارت آموزش وپرورش به تمامی سازمانهای مربوطه در کشور ابلاغ شد و مددکاران اجتماعی در این خصوص می بایست در چارچوب پروتکل‌ها و دستورالعملهای تعیین‌شده ارائه به دانش آموزان ارائه خدمت نمایند.
رئیس اداره مددکاری معاونت درمان وزارت بهداشت در پایان خاطرنشان کرد: بستر سازی برای توسعه همکاری‌های بین‌بخشی نیز در حال اجراست است تا زمینه افزایش حمایت سازمان ها، نهاد ها، ارگان ها برای حمایت از گروه های هدف بیش از پیش فراهم شود.