با چند راه ساده، از خود مراقبت کنیم
این روزها تنور گرمای هوای تابستانی، داغ داغ است و مسئولین نگران گرمازدگی و مشکلات ناشی از آن هستند. گرمازدگی، به عدم توانایی بدن در دفع گرما و افزایش دمای درون بدن گفته می‌شود که به علت فعالیت شدید بدن یا گرمای هوا ایجاد می‌شود. به عبارت دیگر گرمازدگی به‌هم خوردن تعادل در روش های تنظیم دمایی بدن است و تولید گرما در بدن، به‌علت افزایش شدید حرارت محیط و ناتوانی در دفع حرارتِ ایجاد شده، می‌باشد. گرمازدگی به راحتی قابل پیشگیری است و لیکن در صورت بروز افزایش دمای شدید بدن، نیاز به درمان فوری است و اگر به آن اهمیت داده نشود ممکن است منجر به آسیب‌های جدی و حتی مرگ انسان شود. لذا یکی از حوادث این روزهای گرم تابستانی، گرمازدگی است و باید با تمهیداتی تنور گرمازدگی را سرد کنیم!
مهندس حمید گلناری، کارشناس مسئول امور کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قزوین با بیان این مطلب افزود: در فصل تابستان هوای داغ و رطوبت بالا منجر به بروز مشکلات جدی بهداشتی از گرمازدگی گرفته تا بیهوشی ناشی از دمای زیاد می‌شود. بیماری های مرتبط با افزایش دمای هوا زمانی بروز می‌کند که بار اضافی بر دستگاه کنترل دمای بدن وارد می‌شود و بدن دیگر قادر به خنک کردن خود نیست. بر اثر تعریق فراوان به علت گرما، مایعات و املاح زیاد از بدن خارج و شخص دچار اختلال عملکرد بدن می‌شود.
وی در ادامه به گرمازدگی به عنوان یکی از حوادث شایع تابستانی اشاره کرده و گفت: راه های پیشگیری از گرمازدگی بسیار ساده ولی مهم هستند و باید این روزها شهروندان به سادگی از کنار مراقبت از سلامت خود در مقابل گرمازدگی نگذرند. در زیر به برخی از روش های ساده مقابله و پیشگیری از گرمازدگی اشاره می‌شود و از شهروندان عزیز تقاضا می‌شود به این توصیه ها دقت نمایند.
برای جلوگیری از بروز گرمازدگی به توصیه‌های زیر عمل کنید :
· تا حد ممکن در مواقعی از روز که هوا خیلی گرم است (مثل سر ظهر) در منزل یا یک جای خنک استراحت کنید و بیرون نیایید و کمتر جلوی نور خورشید بایستید.
· قبل از فعالیت زیاد و ایستادن در معرض آفتاب، سعی کنید به هوای گرم تابستان عادت کنید. سیستم تنظیم دمای بدن شما هنگامی که به گرما عادت کرده باشد؛ عمل خود را بهتر انجام می دهد.
· بدن انسان در حالت عادی روزانه حداقل دو لیتر مایعات مختلف احتیاج دارد تا عمل سوخت و ساز بدن بدون مشکل انجام شود، این نیاز در تابستان به چهار لیتر می رسد.
· وقتی که برای مدت طولانی در معرض تابش آفتاب یا در یک محیط گرم هستید و همچنین قبل و بعد و در طی ورزش، آب زیادی بنوشید.
· وقتی جلوی آفتاب کار می‌کنید، روی سرتان کلاه بگذارید که بهتر است لبه دار باشد تا روی صورتتان سایه ایجاد کند .
· اگر در هوای گرم ورزش می‌کنید، باید ابتدا تمرینات کوتاه مدتی انجام دهید و به تدریج و در طی دو هفته مدت آن را افزایش دهید. سعی کنید تمرینات شدید را صبح زود که هوا خنک است یا هنگام عصر انجام دهید. هر نیم ساعت یک بار ، به مدت 5 تا 10 دقیقه در سایه استراحت کنید و اگر احساس خستگی کردید؛ سرعت ورزش خود را کاهش دهید.
· در هوای گرم، لباس‌های گشاد، نازک و رنگ روشن بپوشید. لباس نخی از همه بهتر است؛ زیرا باعث می‌شود هوا به راحتی از آن عبور کند و عرق شما خشک شود.
· در آب و هوای گرم یا مرطوب فعالیت شدیدی انجام ندهید به خصوص اگر به این آب و هوا عادت ندارید.
· سعی کنید وعده های غذایی تان را سبک و به مقدار کم میل کنید. غذاهای چرب و سنگین برای هضم، باعث می شوند که سیستم گردش خون به طرف معده معطوف شده و سیستم تنظیم دمای بدن و دفع گرما با مشکل مواجه شود. غذاهای پروتئینی و چرب نیاز انسان به آب را بیشتر می کنند.
· از سبزیجات و میوه ها درتابستان به جای غذاهای پرچرب و دیر هضم یا دارای پروتئین بالا استفاده کنید.
· از غذاهای ادرار آور از جمله چای، قهوه و کافئین کمتر استفاده نموده و نوشیدن آب را با هیچ مایع دیگری جایگزین نکنید.
· در هوای گرم پنجره‌ها را باز کنید یا از یک سیستم خنک کننده مثل پنکه، کولر و فن استفاده کنید تا به سیستم تنظیم دمای بدن کمک شود.
· در صورتیکه دارو مصرف می‌کنید، از پزشک خود سؤال کنید که آیا این دارو با تنظیم دمای بدن شما تداخل دارد؟ اگر داروی مصرفی شما در تنظیم دمای بدنتان مداخله می کرد؛ باید فعالیت بدنی تان را در هوای گرم کاهش دهید و به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.
· باید از علائم خطر گرمازدگی آگاه باشید تا هنگام بروز این علائم ، اقدامات لازم را انجام دهید. به خاطر داشته باشید که این علائم می توانند به تدریج و در طی چند روز یا اینکه به طور ناگهانی بعد از یک فعالیت شدید بروز کنند.
· در ساعات نزدیک ظهر تا عصر بیشترین تشعشعات و گرما از خورشید تابیده می شوند. برخی از این تشعشعات مثل اشعه ماورای بنفش برای سلامت انسان خطرناک است و باعث بیماری هایی از قبیل سرطان و خشکی پوست می شود. بنابراین در این ساعات باید در معرض تشعشعات خورشید قرار نگیریم و از کرم های ضد آفتاب استفاده کنیم.
· اگر با فرد گرمازده روبرو شدید؛ آن را به جای خنک منتقل کنید. به تنفس آن کمک کنید و لباس های اضافی را درآورید. به او مقداری آب بدهید. پوست صورت و دست ها را نمناک و خنک کنید. در کنار فرد بمانید تا حالش بهتر شود و هر چند دقیقه یک بار سرعت تنفس یا ضربان قلب او را بررسی کنید؛ به طور معمول پس از نیم ساعت باید حال فرد بهتر شود