از ویژگیهای نسل زد یا همان متولدان سالهای میانی دهه هفتاد تا ابتدای دهه ۹۰ خورشیدی این است که با سیل اطلاعات بیوقفه و الگوریتمهای شبکههای اجتماعی بزرگ شده و به همین خاطر، دیگر به روایتهای سنتی کار و زندگی تن نمیدهد.
ایرنا برای بررسی نسبت و ارتباط محیط بازار کار با ویژگیهای نسل زد و ضرورتهای متناسبسازی بازار کار نوین با ویژگیهای منحصربفرد این نسل و سیاستگذاریها در این حوزه با «شبنم مقتدری» مدرس حوزه روانشناسی دانشگاه و «محسن آشوری» جامعهشناس و استاد دانشگاه گفتوگوهایی داشته که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
انقلابی در فرهنگ کار و تربیت نیاز است
مقتدری در ابتدای این گفتوگو بیان میدارد: مقایسههای غیرواقعی فضای مجازی، انتظارات شغلی و زندگی را بهطور نامتعارفی بالا برده است. در مقابل، روانشناسان سازمانی هشدار میدهند که عدم درک این معیارها، تعارضات بین نسلی را در محیط کار عمیقتر میکند. راهکار، نه دیکته کردن ارزشها، بلکه ایجاد یک سیستم حمایت اجتماعی و الگوی رهبری عملی است تا این نسل خود را ارزشمند ببیند.
به گفته مقتدری، بزرگترین تناقض رفتاری این است که نسل جدید در پی معنا و احساس ارزشمندی عمیق در محیط کار است، اما در عین حال بالاترین نرخ اهمالکاری و رها کردن شغل را به خود اختصاص میدهد. این پدیده ریشه در یک نقطه ضعف حیاتی دارد؛ دشواری پذیرش هر شرایطی که دقیقا مطابق میل و علاقه آنها نباشد.
این دیدگاه فردمحور، منبع کنترل درونی را تضعیف کرده و آنها را از پذیرش واقعیتهای بازار کار دور نگه میدارد. جامعه با تحمیل استانداردهای غیرواقعی موفقیت و ترویج الگوهای کاذب، این شکاف را عمیقتر کرده است. حل این گره، نه یک راهکار مدیریتی، بلکه انقلابی در فرهنگ کار و تربیت میطلبد.
«نسل زد به دلیل دسترسی آسان و زودهنگام به تکنولوژی و فضای مجازی، با حجم بالایی از اطلاعات جهانی پرورش یافتهاند. این دسترسی آسان، همچون شمشیری دولبه، هم مزایا و هم معایبی دارد. در حوزه کار، اگر سازمانها و والدین با شناخت و آگاهیبخشی قبلی وارد عمل شوند، این نسل میتواند از مزایایی چون مطلع شدن از علم روز دنیا و روندهای جهانی کار بهرهمند شود.»