دردهای عاطفی که نوجوانان تجربه می‌کنند، می‌تواند بسیار متنوع و طاقت‌فرسا باشد. آن‌ها ممکن است با احساساتی مانند تنهایی، ناامیدی، خشم، غم، شرم یا گناه دست و پنجه نرم کنند. این احساسات، زمانی که به درستی مدیریت نشوند، می‌توانند به رفتارهای آسیب‌زننده مانند خودزنی منجر شوند.
زخمهای جسمی، در واقع زبانی برای بیان احساساتی است که نوجوانان قادر به بیان آن‌ها با کلمات نیستند. آن‌ها از طریق ایجاد درد جسمی، سعی می‌کنند درد روانی خود را تسکین دهند. این رفتار، اگرچه به طور موقت می‌تواند آرامش‌بخش باشد، اما در بلندمدت، آسیب‌های جدی به سلامت جسم و روان نوجوانان وارد می‌کند.
شناسایی نشانه‌های هشداردهنده خودزنی در نوجوانان، گامی اساسی در جهت پیشگیری و درمان این پدیده است. والدین، مربیان و دوستان باید نسبت به تغییرات ناگهانی در رفتار و خلق و خوی نوجوانان، وجود زخم‌ها و کبودی‌های غیرقابل توضیح، و اظهارات مربوط به ناامیدی و احساس بی‌ارزشی، هوشیار باشند.
حمایت و درمان مناسب، می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا از این چرخه معیوب خارج شوند و به سمت بهبودی حرکت کنند. ایجاد فضایی امن و قابل اعتماد، گوش دادن فعال و همدلانه، و ارجاع به متخصصان سلامت روان، از جمله راهکارهای مؤثر در این زمینه است.
دردهای عاطفی پنهان:
نوجوانان در این دوره حساس از زندگی، با چالش‌های متعددی روبرو می‌شوند که می‌تواند منجر به بروز دردهای عاطفی شود. برخی از این عوامل عبارتند از:
۲. مشکلات خانوادگی: درگیری‌های خانوادگی، طلاق، فقدان حمایت والدین و سوءاستفاده، می‌تواند زمینه‌ساز بروز دردهای عاطفی در نوجوانان شود.
۳. مشکلات روابط بین فردی: طرد شدن توسط همسالان، تجربه قلدری و مشکلات در روابط عاطفی، می‌تواند احساس تنهایی و ناامیدی را در نوجوانان تشدید کند.
۴. اختلالات روانشناختی: افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه و سایر اختلالات روانشناختی، می‌تواند باعث بروز دردهای عاطفی شدید در نوجوانان شود.
۵. تروما و تجربیات آسیب‌زا: تجربه سوءاستفاده جنسی، جسمی یا عاطفی، می‌تواند تأثیرات عمیقی بر سلامت روان نوجوانان داشته باشد و منجر به بروز دردهای عاطفی شود.
زخمهای جسمی، فریاد کمک:
نوجوانان در مواجهه با این دردهای عاطفی، ممکن است به خودزنی روی آورند. آن‌ها از طریق ایجاد زخمهای جسمی، سعی می‌کنند درد روانی خود را تسکین دهند.
خودزنی می‌تواند به عنوان یک مکانیسم مقابله‌ای عمل کند، به این صورت که:
_ تسکین درد روانی: درد جسمی ناشی از خودزنی، می‌تواند به طور موقت درد روانی را کاهش دهد.
_ ابراز احساسات سرکوب‌شده: نوجوانان ممکن است از طریق خودزنی، احساساتی مانند خشم، غم و ناامیدی را که قادر به بیان آن‌ها نیستند، ابراز کنند.
_ خودتنبیهی: برخی نوجوانان ممکن است به دلیل احساس گناه یا شرم، خود را تنبیه کنند.
والدین، مربیان و دوستان باید نسبت به نشانه‌های هشداردهنده خودزنی در نوجوانان آگاه باشند. برخی از این نشانه‌ها عبارتند از:
_ وجود زخم‌ها، بریدگی‌ها، کبودی‌ها یا سوختگی‌های غیرقابل توضیح
_ پوشیدن لباس‌های آستین بلند یا پوشاندن بدن در هوای گرم
_ انزوا و دوری از جمع
_ تغییرات ناگهانی در رفتار و خلق و خو
_ اظهارات مربوط به ناامیدی، تنهایی یا احساس بی‌ارزشی
حمایت و درمان:
در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، لازم است که به طور جدی به موضوع خودزنی نوجوانان پرداخته شود. حمایت و درمان مناسب می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا از این چرخه معیوب خارج شوند.
برخی از راهکارهای حمایتی و درمانی عبارتند از:
۱. ایجاد فضایی امن و قابل اعتماد: نوجوانان باید احساس کنند که می‌توانند بدون قضاوت شدن، در مورد احساسات و تجربیات خود صحبت کنند.
۲. گوش دادن فعال و همدلانه: به نوجوانان نشان دهید که به حرف‌هایشان گوش می‌دهید و احساساتشان را درک می‌کنید.
۳. ارجاع به متخصصان سلامت روان: روانشناسان و مشاوران می‌توانند به نوجوانان کمک کنند تا دردهای عاطفی خود را شناسایی و مدیریت کنند.
۴. خانواده‌درمانی: درگیر کردن خانواده در فرآیند درمان، می‌تواند به بهبود روابط و ایجاد یک محیط حمایتی کمک کند.
در پایان، باید تأکید کرد که خودزنی در نوجوانان، پدیده‌ای پیچیده و چندوجهی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت یا ساده‌انگاری کرد. این رفتار، اغلب ردپای دردهای عاطفی عمیقی است که نوجوانان قادر به بیان آن‌ها با کلمات نیستند.
برای کمک به این نوجوانان، نیاز به درک عمیق‌تر از انگیزه‌ها و عوامل زمینه‌ای خودزنی داریم. والدین، مربیان و دوستان باید نسبت به نشانه‌های هشداردهنده این رفتار هوشیار باشند و از قضاوت و سرزنش نوجوانان خودداری کنند. ایجاد فضایی امن و قابل اعتماد، گوش دادن فعال و همدلانه، و ارجاع به متخصصان سلامت روان، از جمله راهکارهای مؤثر در این زمینه است.
خودزنی، یک رفتار قابل درمان است. با حمایت و درمان مناسب، می‌توان به نوجوانان کمک کرد تا از این چرخه معیوب خارج شوند و راه‌های سالم‌تری برای مقابله با چالش‌های زندگی پیدا کنند. هدف ما این است که به نوجوانان نشان دهیم که تنها نیستند و می‌توانند با کمک متخصصان، بر دردهای عاطفی خود غلبه کنند.