به گزارش خبرگزاری مهر، مجید حسنقمی نایبرئیس انجمن تغذیه ایران با اشاره به تازهترین پژوهشهای جهانی گفت: تا چند سال پیش چاقی تنها یک وضعیت ظاهری یا یک ویژگی بدنی تلقی میشد، اما امروز در دنیای پزشکی بهعنوان یک بیماری مزمن و همهگیر شناخته شده است. مقالهی تازهای که در سال ۲۰۲۵ منتشر شده، چاقی را بهعنوان معضل عصر حاضر معرفی کرده که نهتنها سلامت جسمی، بلکه کارایی اجتماعی جوامع بشری را تهدید میکند.
وی در ادامه افزود: پدیدهی چاقی دیگر محدود به ذخایر چربی زیر پوست نیست، بلکه با نفوذ چربی به اندامهای حیاتی بدن مانند کبد، ریهها، عضلات و حتی عضلات قلب روبهرو هستیم. کبد چرب تنها بخش کوچکی از واقعیت است؛ اکنون در ادبیات پزشکی از اصطلاحاتی همچون «ریه چرب» (Fatty Lung) و «عضله چرب» (Fatty Muscle) نام برده میشود که هریک زمینهساز بیماریهای خطرناک و مزمن هستند.
این متخصص تغذیه، سبک زندگی مدرن را از اصلیترین عوامل شیوع چاقی معرفی کرد و گفت: زندگی پشتمیزنشینی، استفاده مداوم از ابزارهای دیجیتال، کمبود فعالیت بدنی، ترافیک، وابستگی زیاد به خودرو، مصرف مواد غذایی پرکالری، نوشیدنیهای شیرین، فستفود و غذاهای فرآوریشده همگی سبب کاهش تحرک روزانه و افزایش انرژی ورودی به بدن میشوند. افزون بر این عوامل، «کمبود خواب، اضطرابهای مزمن و زندگی پرشتاب شهری» نقش بهسزایی در برهم زدن تعادل هورمونی بدن و بالا رفتن سطح چربی دارند.
حسنقمی نسبت به بیتوجهی به بحث پیشگیری هشدار داد و تصریح کرد: اگر امروز فکری برای کنترل چاقی نکنیم، در آینده تختهای بیمارستانی کشور در اشغال بیماران مبتلا به عوارض چاقی خواهد بود. هزینههای درمانی افزایش مییابد و نظام سلامت با بحرانی فرسایشی روبهرو میشود.سیاستهای سلامت عمومی باید از درمانمحوری به پیشگیریمحوری تغییر جهت پیدا کند تا بار بیماریها در سطح جامعه کاهش یابد.
این کارشناس دربارهی نقش رژیم غذایی و فعالیت بدنی در کنترل وزن بیان داشت: «رژیم غذایی و ورزش مانند دو بال یک پرندهاند؛ اما سهم تغذیه در کاهش وزن حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد و سهم فعالیت بدنی تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد است. بسیاری از افراد تصور میکنند با انجام ورزش سنگین میتوانند پرخوری کنند؛ در حالیکه این تفکر اشتباه است و ورزش بدون کنترل تغذیه نهتنها سودی ندارد بلکه ممکن است موجب افزایش اشتها و وزن بیشتر شود.
حسنقمی دربارهی ورزشهای مؤثر بر چربیسوزی، سه گروه اصلی ورزشهای هوازی، قدرتی و انعطافپذیری را یادآور شد. وی گفت: ورزشهای هوازی مانند پیادهروی، شنا و دوچرخهسواری بیشترین نقش را در کاهش چربی دارند، اما برای حفظ عضلات و بالا بردن متابولیسم، باید حتماً تمرینات قدرتی دو تا سه بار در هفته انجام شود. در کنار آن تمرینات کششی مانند یوگا یا حرکات انعطافپذیری پس از ورزش ضروری است تا دامنهی حرکتی مفاصل حفظ شود.
این متخصص افزود: برنامهی ورزشی مؤثر شامل سه تا پنج روز ورزش هوازی، دو تا سه روز تمرینات قدرتی، و تمرینات کششی روزانه است؛ ورزش نباید کار لوکس تلقی شود که فقط در زمان فراغت انجام میگیرد، بلکه مانند استحمام باید جز عادت ثابت زندگی روزانه باشد.
وی به عوامل پنهان چاقی اشاره کرد و گفت: «متهم اصلی چاقی، نان یا برنج نیست، بلکه بدخوری و ریزهخواری است. افراد کالری موجود در میانوعدهها و خوراکیهای کوچک روزانه را نادیده میگیرند؛ در حالیکه مثلاً یک شیرینی تر معادل ۳۵ قاشق برنج یا هفت کف دست نان کالری دارد!
حسنقمی همچنین بر اهمیت کیفیت مواد غذایی در کنار کمیت آن تأکید کرد و گفت: افرادی با وزن طبیعی اما فاقد عضله، در واقع بدنشان پر از چربی پنهان است. اگر بخواهم مثالی بزنم، چربیها مانند انبار لباس زمستانی هستند که سالی یک بار سر میزنیم، اما عضلات بدن مانند آشپزخانه خانهاند که هر روز با آن سروکار داریم؛ هرچه عضله بیشتر داشته باشیم، متابولیسم سریعتر است و بدن بهتر عمل میکند.
وی به بیماران دیابتی نیز توصیه کرد: دیابتیها از ورزش به عنوان درمان طبیعی استفاده کنند، چون عضله تنها بخش بدن است که بدون نیاز به انسولین میتواند قند را مصرف کند. بنابراین ورزش منظم باعث ورود قند خون به سلولهای عضلانی، سوزاندن آن و کنترل طبیعی دیابت میشود.
این متخصص تغذیه راهکارهایی برای حفظ وزن پس از رسیدن به تناسب ایدهآل ارائه کرد. وی گفت: «بسیاری از افراد پس از کاهش وزن، تصور میکنند چاقی دیگر بازنمیگردد، در حالیکه بهمحض بازگشت به عادات غلط، بدن به وضعیت قبلی برمیگردد مراجعهی منظم به مشاور تغذیه، پایش هفتگی یا دهروزه وزن، مدیریت استرس، خواب کافی و حفظ فعالیت بدنی مداوم از کلیدهای اصلی پیشگیری از بازگشت چاقی هستند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: سبک زندگی سالم باید به عادت روزمرهی افراد تبدیل شود؛ جامعهای که ورزش، ذهن آرام و تغذیهی صحیح را در زندگی نهادینه کند، نهتنها سلامت جسمی بلکه سلامت روانی و اجتماعی بالاتری خواهد داشت.