خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها؛ مرحله بازخوانی آثار رسیده به سی و هفتمین جشنواره تئاتر استانی چهارمحال و بختیاری در حالی به پایان رسید که به گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و دبیر این دوره از جشنواره، آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره از شهرستان‌های شهرکرد، بروجن، فارسان و لردگان بودند و در بخش بازخوانی از سوی محمدرضا سمیع قهفرخی، فرزاد صفدری فارسانی و حسین مرادی بروجنی داوری شدند.
هیئت بازخوان این رویداد نمایشی استان از بین ۲۴ اثر ارسالی به دبیرخانه در بخش نمایش صحنه‌ای، ۱۶ اثر را به بخش بازبینی که در مهرماه انجام خواهد شد، معرفی کرد. این هیئت همچنین از بین شش اثر ارسالی به بخش خیابانی هر شش اثر را شایسته حضور در مرحله بازبینی دانست. به صاحبان نمایش‌های راه‌یافته به مرحله بعدی تا اواخر مهرماه فرصت داده شده تا برای مرحله بازبینی آماده شوند و چنانچه رأی مثبت داوران را کسب کنند، به بخش رقابتی جشنواره راه پیدا خواهند کرد.
برای آشنایی بیشتر با جزئیات نمایش‌های رسیده به سی و هفتمین دوره تئاتر استانی چهارمحال و بختیاری و اطلاع از دیدگاه هیئت بازبین این رویداد هنری، گفتگویی با یکی از اعضای این هیئت انجام شده است که با هم می‌خوانیم.
رشد کمی آثار رسیده به جشنواره تئاتر چهارمحال و بختیاری
فرزاد صفدری فارسانی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه آثار رسیده به جشنواره استانی تئاتر از لحاظ کمی مطلوب و قابل قبول بود که ۲۴ اثر صحنه‌ای و شش اثر خیابانی بازخوانی شد، اظهار کرد: از لحاظ کیفی اما هیئت بازخوان به این نتیجه رسید که آثار صحنه‌ای چندان رضایت‌بخش و در سطح انتظارات نبود.
عضو هیئت بازخوان سی و هفتمین جشنواره تئاتر چهارمحال و بختیاری با ذکر اینکه این استان خاصه طی سال‌های اخیر در عرصه کار نمایش جزو استان‌های برخوردار است، ادامه داد: لذا انتظار می‌رفت متون ارسالی به این جشنواره دارای کیفیت بالاتری در زمینه درام و قابلیت اجرا روی صحنه باشند.
صفدری با تصریح اینکه بسیاری از نمایش‌نامه‌ها دست‌نویس بودند اما قابلیت اجرا روی صحنه را نداشتند، گفت: یعنی از حیث فنی مورد قبول هیئت بازخوان نبودند که با بررسی‌های انجام شده در نهایت، ۱۶ اثر صحنه‌ای پذیرفته شد و این آثار بعد از رفع نواقص وارد مرحله بازبینی خواهد شد. در بخش خیابانی نیز هر شش طرح تأیید شد.
این نویسنده و کارگردان تئاتر نمایش‌نامه‌های بومی و فولکلوریک هنرمندان استان را درخور توجه دانست و افزود: جا دارد این آثار با حمایت بیشتر، فرصت اجرا روی صحنه را پیدا کنند تا جوانان بتوانند متوجه معایب احتمالی کار خود بشوند و در ادامه مسیرشان رفع کنند.
صفدری ضعف نویسندگی را از مهم‌ترین موانع تولید نمایش‌های قوی برشمرد و گفت: اگر فرصتی برای آموزش و آزمون و خطا برای هنرمندان جوان فراهم شود حتماً اجراهای قوی‌تری را هم در جشنواره‌ها و رویدادها و هم اجراهای عمومی خواهیم دید.
نقش جشنواره‌ها در اعتلای تئاتر استانی و ملی
وی در خصوص کار هیئت بازخوان در جشنواره تئاتر استانی، بیان کرد: کار ما این بود که متون دریافتی را از حیث فنی و با در نظر داشتن محورهای فراخوان جشنواره مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم که اغلب این آثار موضوعات اجتماعی جامعه امروز را مطرح می‌کنند. برخی متون نیز مشروط بر رفع نواقص و اشکالات پذیرفته شدند تا بتوانند وارد مرحله بازبینی شوند.
این هنرمند تئاتر در چهارمحال و بختیاری در پاسخ به پرسشی مبنی بر نقش جشنواره‌ها در اعتلای تئاتر استان، توضیح داد: معتقدم جشنواره اساساً نمی‌تواند در هدف نهایی این هنر یعنی ارتباط با مخاطب، موفق عمل کند زیرا هدف از تولید آثار نمایشی در نهایت این است که بتوانیم با مردم ارتباط برقرار کنیم و پیام را با زبان هنر به آنان انتقال دهیم که به‌نظرم برپایی این یا آن جشنواره چه استانی چه ملی نتوانسته این هدف را محقق کند.
صفدری ادامه داد: جشنواره‌ها نمی‌توانند در جذب مخاطب چندان موفق باشند زیرا ساختار این رویدادها تعریف شده است و این کارکرد را دارند که آثار برتر را به جشنواره‌های بزرگ‌تر ملی و بین‌المللی معرفی کنند؛ البته نمایش‌های خیابانی به سبب اینکه در محیط‌های عمومی و پارک‌ها و معابر اجرا می‌شوند، جذب مخاطب بهتری دارند و ارتباط نزدیک‌تری با مردم می‌گیرند.
وی با اشاره به اینکه جشنواره چندان نمی‌تواند جمعیت تماشاگر عمومی را جذب کند بلکه مخاطبان خاص خود را دارد، اظهار کرد: ساختار جشنواره این است که به یک اثر نمایشی که شاید شش ماه تمرین داشته فرصت اجرا می‌دهد و با پایان جشنواره این فرصت اجرا نیز تمام می‌شود و جز تعدادی هنرمند، مخاطب این اثر قرار نمی‌گیرند؛ باید در سطح کلان و استانی ساختاری تعریف شود که نمایش برای مردم باشد.
چهارمحال و بختیاری؛ استان برخوردار در پرورش هنرمندان تئاتر
صفدری با بیان اینکه استان چهارمحال و بختیاری از حیث جذب عموم مردم در عرصه تئاتر چندان قوی نیست، ادامه داد: سالن‌های ما چندان محل رفت و آمد مردم نیست بنابراین هنرمندان این حوزه با مشکلات درآمدی و مالی روبرو هستند.
وی با تأکید بر اینکه تئاتر می‌تواند یک شغل درآمدزا برای هنرمند باشد اما این اتفاق نیفتاده است، گفت: لذا بسیاری از هنرمندان خوب ما دلسرد شدند حال آنکه استان چهارمحال و بختیاری از حیث هنرمندان نمایش جزو استان‌های توانمند و برخوردار به شمار می‌رود. در استان‌های بزرگ اما جذب مخاطب بهتری را شاهدیم و مردم برای تماشای تئاتر بلیط می‌خرند و به سالن‌ها می‌روند.
عضو هیئت بازخوان جشنواره تئاتر استانی چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: کالاهای فرهنگی از جمله تئاتر جایگاهی در سبد خانوار مردم استان ما ندارد و چه بسا هنرمند هم توان هزینه و کار را نداشته و نهادهای متولی نیز حمایت مالی و پشتیبانی خاصی از هنرهای نمایشی ندارند و بنابراین تئاتر ما بی یار و یاور مانده و رشد مورد انتظار را تجربه نکرده است.
نگاه درآمدزایی به هنر تئاتر کمرنگ است
صفدری با یادآوری اینکه تحصیل‌کردگان تئاتر در استان ما کم نیستند، اضافه کرد: با این حال مشکلات مالی مانع از اجراهای متعدد و فاخر می‌شود چرا که تئاتر هزینه‌بر بوده و از ساخت دکور تا طراحی لباس و صحنه، موسیقی، حمایت بازیگران و … مستلزم صرف هزینه است. وقتی نه حمایتی باشد و نه تئاتر در استان به درآمدزایی رسیده باشد، طبعاً تأمین این هزینه‌ها مشکل خواهد بود.
صفدری با بیان اینکه ما نیازمند هنری هستیم که شغل و درآمد ایجاد کند، توضیح داد: هنرمند باید بتواند فارغ‌البال باشد و از پس هزینه‌های زندگی خود برآید. در بسیاری از کشورها یک نمایش چه بسا تا ۲۰ سال با هنرمندان مختلف اجرا می‌رود و روی صحنه است یعنی تولید پول و درآمد می‌کند اما این فرصت‌ها در کشور و خاصه استان ما وجود ندارد و یک نمایش بیش از چند روز نمی‌تواند روی صحنه بماند.
هنر تئاتر را به مدارس ببریم
این هنرمند استان در پاسخ به پرسشی مبنی بر راهکارهای رونق بخشی به هنر نمایش، گفت: باید بپذیریم شرایط اقتصادی جامعه اجازه نمی‌دهد که مردم برای تماشای تئاتر پول بدهند و به سالن‌ها بروند اما راهکار بلندمدت و اساسی این است که هنر نمایش را از مدرسه به کودکان و نوجوانان آموزش دهیم و حتماً در سرفصل‌های درسی دانش‌آموزان گنجانده شود.
صفدری افزود: اگر نمایش از مدرسه شروع شد، می‌توان به آینده آن نیز امیدوار بود زیرا نمایش هنری متعالی است که قشر کودک و نوجوان ما باید با آن آشنا شوند و در پرتو آن به رشد و بالندگی برسند، نمایش شخصیت‌ساز است، باعث اعتماد به نفس می‌شود، آموزنده است و درس زندگی می‌دهد، نمایش یک کار گروهی است که فرزندان ما را قوی و سخنور و مسئولیت‌پذیر بار می‌آورد.
وی با تأکید بر اینکه فرهنگ نمایش دیدن باید نهادینه شود، بیان کرد: اگر این فرهنگ از مدارس ابتدایی ترویج و تعمیق شود، هنرمند نیز مجال کار خواهد یافت و شاهد تولید آثار فاخر و رونق در این حوزه خواهیم بود.
هنر فولکلوریک از شاخص‌های مهم معرفی استان است
وی هنر فولکلوریک و محلی را از شاخص‌های مهم معرفی استان چهارمحال و بختیاری دانست و افزود: این هنر دارای زیبایی‌شناسی قوی بوده و فرهنگ و سنن اصیل مردمان این دیار را به کشور و جهان نشان می‌دهد. نویسندگان و هنرمندان بومی استان خوشبختانه در این عرصه خوش درخشیدند و توانستند حائز رتبه‌های متعددی شوند.
این نویسنده و کارگردان تئاتر تصریح کرد: آثار نمایشی قوی و فاخر هنرمندان استان ما به خوبی توانسته‌اند به معرفی آئین‌ها و سنت‌ها، ادبیات شفاهی، الگوها و نشانه‌ها، پوشش، موسیقی و … بپردازند که حقیقتاً این آثار قابل توجه و زیبا هستند.