بهمن مرادی: بایوتلنت ترویج نگاه محصول‌محور را در زیست‌فناوری دنبال می‌کند

بهمن مرادی، بنیان‌گذار مجموعه «اتحاد زیست‌شناسان ایران»، در معرفی فعالیت‌های این مجموعه توضیح می‌دهد: «اتحاد زیست‌شناسان حدود هشت سال پیش با هدف ایجاد شبکه‌ای از دانشجویان، اساتید، مراکز آموزشی و شرکت‌های فعال در حوزه زیست‌فناوری شکل گرفت. حاصل این تلاش‌ها تا امروز برگزاری نزدیک به ۹۰۰ رویداد رایگان در حوزه آموزش و ترویج، تربیت نیروی متخصص و خلق برنامه‌هایی نوآورانه مانند کافه علم، بایوتلنت، المپیادها، مسابقات و دوره‌های جامع بوده است. شاید مهم‌ترین ارزشی که در این سال‌ها خلق کرده‌ایم، اعتماد مخاطبان است. حضور چند هزار نفری شرکت‌کنندگان در برنامه‌های ترویجی و آموزشی، گواه همین اعتماد است.»

او تأکید می‌کند که اتحاد زیست‌شناسان در این سال‌ها با جمع وسیعی از اساتید دانشگاه همکاری داشته و توانسته تا حدی فاصله میان دانشگاه و صنعت را کاهش دهد. به گفته او، یکی از اهداف این مجموعه معرفی علوم نوینی است که در جهان پیشرفت چشمگیری داشته‌اند اما در دانشگاه‌های ایران کمتر به آن‌ها پرداخته شده است.

مرادی در توضیح کمبودهای مهارتی دانشجویان حوزه زیست‌فناوری می‌گوید: «در دو دهه گذشته انقلابی هم‌تراز انقلاب صنعتی در علم رخ داده است. ورود ما به سلول و ژن و استفاده کاربردی و محصول‌محور از این دانش، تغییر بزرگی ایجاد کرده است. متأسفانه سرفصل‌های دانشگاهی ما فاصله زیادی با این علوم دارد. کاریکولوم دانشگاه‌ها همچنان بر محفوظات و دانش تئوری بنا شده و چون نظام ارزیابی اساتید بر تعداد مقالات استوار است، دانشجویان هم به سمت نگارش مقاله سوق داده می‌شوند؛ مقالاتی که معمولاً هیچ کاربردی ندارند و مسئله‌ای از کشور حل نمی‌کنند. در نتیجه، بسیاری از دانشجویان پس از تحصیل بدون مهارت کافی برای ورود به بازار کار می‌مانند و صنعت هم از نبود نیروی متخصص رنج می‌برد. این شکاف میان نیاز صنعت و آموزش دانشگاهی، یکی از اصلی‌ترین چالش‌هاست.»

او با اشاره به اهداف رویداد بایوتلنت ادامه می‌دهد: «بایوتلنت برای پر کردن همین شکاف شکل گرفت. نخستین هدف ما ترویج نگاه کاربردی و محصول‌محور بود، نگاهی که در کشور ما کمتر دیده می‌شد. دومین هدف، ایجاد خلاقیت و نوآوری در برگزاری رویدادهای علمی بود. متأسفانه بسیاری از همایش‌ها و کنفرانس‌ها در ایران به روزمرگی افتاده‌اند؛ اساتید، موضوعات و حتی شرکت‌کنندگان تکراری‌اند و این باعث کاهش جذابیت برای نسل جدید شده است. بایوتلنت تلاش کرد این روند را تغییر دهد و با طراحی متفاوت، نسل تازه‌ای از مخاطبان را جذب کند. هدف سوم ما هم این بود که فرآیندهای استارتاپی و جذب سرمایه، که معمولاً در فضاهای خصوصی اتفاق می‌افتد، به یک کلاس آموزشی عمومی تبدیل شود تا دیگران هم بیاموزند که چگونه می‌توان ایده‌ای را به محصول تبدیل کرد.»

مرادی درباره نقش آموزش‌های میان‌رشته‌ای در این رویداد توضیح می‌دهد: «از اوایل دهه ۲۰۰۰ با انبوهی از داده‌های زیستی روبه‌رو شدیم که تحلیل آن‌ها با روش‌های سنتی ممکن نبود. همین موضوع باعث شد داده‌کاوی، هوش مصنوعی و بیوانفورماتیک به‌شدت در زیست‌فناوری پررنگ شوند. امروز دیگر با یک رشته واحد نمی‌توان به خروجی‌های مناسب رسید. تیم‌های موفق ترکیبی از زیست‌شناسان، پزشکان، داروسازان، شیمی‌دانان و حتی متخصصان هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی هستند. جالب است که تیم‌های فینالیست بایوتلنت نیز دقیقاً چنین ترکیب میان‌رشته‌ای داشتند.»

او تفاوت بایوتلنت با سایر رویدادها را این‌گونه بیان می‌کند: «بایوتلنت علاوه بر جذابیت‌های بصری و طراحی متفاوت، برخلاف رویدادهای جذب سرمایه که در جمع‌های محدود برگزار می‌شوند، در حضور گسترده مخاطبان شکل می‌گیرد. همین مسئله آن را به یک کلاس درس واقعی برای علاقه‌مندان به کارآفرینی تبدیل می‌کند. حضور طیف متنوعی از افراد از پزشکان و زیست‌شناسان گرفته تا فناوران و سرمایه‌گذاران، به ایجاد همکاری‌های جدید منجر می‌شود. در واقع، بایوتلنت یک آموزش عملی برای جذب سرمایه، تجاری‌سازی و پیمودن مسیر ایده تا محصول است.»

مرادی درباره بازخورد شرکت‌کنندگان می‌گوید: «در دو دوره گذشته بازخورد بسیار مثبتی داشتیم. حتی در فینال که حدود ۱۰ ساعت طول می‌کشید، شرکت‌کنندگان با دقت نکته‌برداری می‌کردند و بسیاری از آن‌ها معتقد بودند بایوتلنت مسیر علمی و کاری آن‌ها را تغییر داده است.»

او در پایان خطاب به نسل جوان توصیه می‌کند:  خود را در جایگاهی نمی‌بینم که توصیه‌ای ارائه کنم، اما تجربه‌ی هشت سال فعالیت به من نشان داده است که انسان با صبر، تلاش و به‌ویژه استمرار می‌تواند بر دشواری‌ها غلبه کند و به اهداف خود دست یابد.بسیار شفاف و بدون هیچ خود سانسوری  مسیر موفقیت در کشور ما بی‌تردید سخت‌تر از بسیاری نقاط دیگر دنیاست، اما حتی با وجود موانع و مشکلات، باز هم می‌توان با پشتکار و استمرار به نتیجه رسید. 

متأسفانه آنچه در نسل جدید کمتر دیده می‌شود، همین صبر و شکیبایی است. به باور من، موفقیت را می‌توان در یک واژه خلاصه کرد: «استمرار.»