خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها؛ ۲۸ صفر، سالروز رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع)، از مهم‌ترین ایام مذهبی در تقویم شیعیان است که هر ساله با برگزاری مراسم‌های مختلف عزاداری و نذری در شهرها و روستاهای کشور همراه می‌شود که در این میان، حضور و مشارکت کودکان در چنین آیین‌هایی اهمیت ویژه‌ای دارد.
این مناسبت‌ها تنها محلی برای سوگواری نیستند، بلکه بستری برای انتقال ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی به نسل آینده محسوب می‌شوند.
باید به مشارکت کودکان در مراسم مذهبی توجه ویژه‌ای شود و برنامه‌ریزی‌های لازم برای ایجاد فضایی مناسب برای آنان صورت گیرد. این امر نه تنها به حفظ میراث فرهنگی و مذهبی کمک می‌کند، بلکه نسل آینده را نیز با ارزش‌های انسانی و اجتماعی آشنا می‌سازد.
مشارکت کودکان در آئین نذری، تمرین تقویت همبستگی دینی است
کارشناس مذهبی و فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: مشارکت کودکان در آئین نذری، تمرین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و تقویت همبستگی دینی است
حجت‌الاسلام سید احمد غفاری، با اشاره به جایگاه ویژه ایام ۲۸ صفر در میان مسلمانان گفت: برگزاری آئین‌های عزاداری و نذری در سالروز رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) تنها یک مراسم سنتی نیست، بلکه بستری مهم برای انتقال ارزش‌های دینی و اجتماعی به نسل‌های آینده به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه حضور کودکان و نوجوانان در این مراسم‌ها یک فرصت تربیتی ارزشمند است، افزود: خانواده‌هایی که در این ایام نذری‌هایی همچون حلیم تهیه می‌کنند، فرزندان خود را نیز همراه می‌سازند که این مشارکت، حتی اگر در قالب کمک‌های کوچک مانند هم زدن دیگ، شستن ظروف یا توزیع نذری باشد، در حقیقت یک کلاس عملی تربیت اجتماعی و دینی است که در روح و جان کودک ماندگار خواهد شد.
حجت الاسلام غفاری تصریح کرد: بسیاری از خانواده‌ها در شب‌های منتهی به ۲۸ صفر تا سحر در کنار دیگ‌های نذری می‌مانند و کودکان وقتی می‌بینند پدر و مادرشان همراه با دیگر افراد با عشق و علاقه برای عزاداران اهل بیت (ع) خدمت می‌کنند، یاد می‌گیرند که کمک به دیگران، یک وظیفه و ارزش الهی است و این هم‌نشینی و حضور خانوادگی، هم پیوندهای خانوادگی را محکم‌تر می‌کند و هم حس همبستگی اجتماعی را در فرزندان نهادینه می‌سازد.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: باید توجه داشت که در عصر حاضر، یکی از دغدغه‌های مهم تربیتی، پرورش نسلی مسئولیت‌پذیر و اجتماعی است و مشارکت در آئین‌های دینی، به‌ویژه در مناسبت‌های بزرگی مانند ۲۸ صفر، بهترین فرصت برای تمرین همین مسئولیت‌پذیری است و کودک وقتی از همان دوران خردسالی یاد بگیرد که کار جمعی، همدلی و کمک به دیگران بخشی از زندگی او است، در آینده انسانی خواهد شد که جامعه به آن افتخار می‌کند.
وی با اشاره به فرهنگ نذری در مناسبت‌های مذهبی شهرها و روستاهای مختلف استان مرکزی، گفت: در بسیاری از مناطق این استان، سنت نذری پختن حلیم و غذاهای گرم در ۲۸ صفر همچنان زنده است و حتی نسل‌های جدید نیز در این سنت مشارکت دارند که خانواده‌ها، فرزندان خود را پای دیگ‌های نذری می‌آورند و به آنان می‌آموزند که خدمت به دیگران تنها یک عمل فردی نیست، بلکه بخشی از فرهنگ اسلامی و میراث اهل بیت (ع) است.
حجت الاسلام غفاری تصریح کرد: این آئین‌ها تنها به بعد عبادی و معنوی محدود نمی‌شود، بلکه کارکردهای تربیتی و اجتماعی فراوانی دارد و کودکان در این مراسم‌ها یاد می‌گیرند که چگونه باید در کنار همکاران، هم‌محلی‌ها و دیگر مسلمانان یک هدف مشترک را دنبال کنند و چنین تجربه‌هایی در تقویت روحیه همکاری، صبر، گذشت و احترام به بزرگترها بسیار مؤثر است.
وی با تأکید بر اهمیت خانواده‌ها در انتقال این سنت‌ها اظهار کرد: خانواده‌ها باید توجه داشته باشند که همراه کردن کودکان در این مسیر، نوعی سرمایه‌گذاری تربیتی برای آینده است به طوری که وقتی کودک بیاموزد که در عزاداری‌ها و نذری‌ها سهمی دارد، در ذهن او مفاهیمی همچون ایثار، همدلی و مسئولیت اجتماعی درونی می‌شود و در بزرگسالی نیز این ارزش‌ها را ادامه خواهد داد.
این کارشناس مذهبی گفت: مراسم ۲۸ صفر فرصتی بزرگ است تا همه مسلمانان، به‌ویژه خانواده‌ها و فرزندانشان، بار دیگر زیر پرچم اهل بیت (ع) گرد هم آیند و با همدلی و همکاری، جلوه‌ای از اتحاد اسلامی را به نمایش بگذارند و کودکان امروز، اگر در چنین فضاهایی پرورش یابند، در آینده پرچمداران فرهنگ عاشورایی و پاسداران هویت دینی جامعه خواهند بود.
۲۸ صفر؛ فرصتی برای آموزش عملی فرهنگ تعاون و همبستگی به کودکان
روانشناس و فعال فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به نقش بی‌بدیل آئین‌های مذهبی در تربیت نسل آینده گفت: کودکان بیشترین یادگیری را نه از طریق توصیه‌های کلامی، بلکه از طریق مشاهده رفتار بزرگترها به ویژه والدین و تجربه عملی در موقعیت‌های واقعی کسب می‌کنند، به همین دلیل، مراسم‌های دینی مانند آئین‌های نذری ۲۸ صفر، بستر بسیار ارزشمندی برای انتقال فرهنگ تعاون، همدلی و برادری و مفاهیم دینی به نسل جدید به شمار می‌رود.
فاطمه جعفری با بیان اینکه کودکان در این ایام شاهد تلاش مشترک همسایه‌ها، آشنایان و حتی افراد غریبه برای آماده‌سازی نذری هستند، افزود: زمانی که کودک مشاهده می‌کند گروه‌های مختلف مردم محله، اعم از پیر و جوان، زن و مرد، تا نیمه‌های شب در کنار دیگ‌های نذری حضور دارند و بدون چشمداشت مادی برای رضای خدا و خدمت به دیگران کار می‌کنند، ناخودآگاه مفهوم همکاری اجتماعی و همبستگی دینی را می‌آموزد.
جعفری تصریح کرد: یادگیری از طریق مشاهده، یکی از پایدارترین روش‌های تربیتی در علم روانشناسی است به طوری که کودک وقتی رفتار ایثارگرانه و همکاری بزرگترها را ببیند، آن را در ذهن و قلب خود ثبت می‌کند و بعدها در موقعیت‌های مشابه، همان رفتارها را بازتولید می‌کند که این موضوع در فرهنگ‌سازی اجتماعی اهمیت فراوان دارد و باعث می‌شود نسل آینده نسبت به کمک به دیگران و مشارکت اجتماعی مسئولیت‌پذیرتر شود.
این فعال فرهنگی افزود: مراسم نذری ۲۸ صفر تنها یک عمل مذهبی نیست، بلکه یک فضای آموزشی غیررسمی برای خانواده‌ها و فرزندانشان است و توصیه می‌کنیم کودکان در کنار والدین خود با شستن ظروف، کمک در هم زدن دیگ‌ها یا حتی توزیع نذری مشارکت می‌کنند زیرا همین فعالیت‌های کوچک، برای آنان تجربه‌ای بزرگ است و به مرور در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی و اخلاقی‌شان اثر ماندگار می‌گذارد.
وی در ادامه گفت: خانواده‌ها باید به این فرصت توجه کنند و به جای دور نگه‌داشتن فرزندان از چنین آیین‌هایی، آنان را به مشارکت فعال تشویق کنند و باید اذعان کرد در شرایطی که خانواده‌ها کم جمعیت‌تر از گذشته هستند و کودک کمتر فرصت تجربه حضور در جمع‌های بزرگ و مشاهده همدلی مردم را دارد، این حضور به کودک می‌آموزد که تعلق اجتماعی یک ارزش بنیادین است و جامعه تنها با همکاری و اتحاد پیشرفت می‌کند.
جعفری تصریح کرد: اگر نسل جدید ما در چنین بسترهایی پرورش یابد، در آینده شاهد جامعه‌ای خواهیم بود که هم در عرصه‌های دینی و هم در عرصه‌های اجتماعی، مردمی مسئولیت‌پذیرتر، همدل‌تر و متحدتر خواهد داشت.
این روانشناس افزود: ۲۸ صفر فرصتی است تا کودکان ما در عمل ببینند چگونه فرهنگ اسلامی، تعاون اجتماعی و برادری انسانی در یکدیگر گره خورده‌اند و چنین مشاهداتی تأثیر عمیق‌تری از هر درس تئوری دارد و می‌تواند بنیان تربیت دینی و اجتماعی فرزندان ما را تقویت کند.